«Η καθ´ ημάς Συρία»

Η Μέση Ανατολή, η Μικρά Ασία, η Εγγύς Ανατολή είναι τόποι ελληνικοί. Η Μεσόγειος, ελληνική θάλασσα. Πού ήσαν οι Ρωμαίοι πριν από το «mare nostrum» που πρωτοκαθιερώθηκε γύρω στο 250 π.Χ.; Οι ακτές γύρω-γύρω, της Βόρειας Αφρικής, της Γαλλίας, της Ιταλίας (με το Magna Graecia και τη Σικελία) ελληνικές. Στα ιστορικά παλίμψηστα οι τόποι δεν «βαφτίζονται» σε κρατικά ληξιαρχεία. Ορίζονται από βαθειά ανάγλυφα σφραγίδων πολιτισμού.

Έτσι και η Συρία, για την οποία θέλω να γράψω σήμερα. Από τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και μετέπειτα, από τους λεγόμενους

Ελληνιστικούς χρόνους μέχρι το 65 π.Χ., τη χρονιά που κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους, η χώρα των Σελευκιδών, η Συρία, μαζί με την Αίγυπτο των Πτολεμαίων, αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Ελληνικού κόσμου για περισσότερο από τρεις αιώνες.

Στη συνέχεια, στους Ρωμαϊκούς χρόνους, που ποτέ δεν ήσαν αμιγώς Ρωμαϊκοί, αλλά πάντα Ελληνορωμαϊκοί, όπως μαρτυρεί ζηλότυπα ο σπουδαίος Λατίνος ποιητής Οράτιος: «η κυριευθείσα Ελλάς υπέταξε τον αγέρωχον νικητήν και εισήγαγε τας τέχνας εις το αγροίκον Λάτιον», ο ελληνικός χαρακτήρας παρέμενε ανεξίτηλος και αδιάκοπος.

Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το γεγονός ότι οι δύο μεγαλύτεροι νομοδιδάσκαλοι και νομοθέτες της Ρώμης, ο Παπινιανός και ο Ουλπιανός ήσαν άξια τέκνα της Συρίας εμπνευσμένα και βαθέως μυημένα στα Ελληνικά γράμματα. Ο Αιμίλιος Παπινιανός (142-212 μ.Χ.) έτυχε της μέγιστης αναγνώρισης μετά θάνατον (321 μ.Χ.), όταν ο Μ. Κωνσταντίνος με ειδική διάταξη, που ονομάσθηκε Νόμος των Παραπομπών απεφάσισε και διέταξε ότι σε περίπτωση διχογνωμίας μεταξύ νομομαθών θα υπερίσχυε η γνώμη του Παπινιανού. Και ο σύγχρονός του Δομίτιος Ουλπιανός κυριαρχεί στον «Πανδέκτη» του Ιουστινιανού με 2.462 χωρία, που αντιστοιχούν στο ένα τρίτο της όλης ύλης των digesta.

Στο χιλιόχρονο Βυζάντιο η Συρία εισέφερε σαν «θυσία αινέσεως» στο...

H συνέχεια εδώ