Η παραδοσιακή χερσαία δύναμη αλλάζει τον γεωπολιτικό χάρτη τής Γηραιάς Ηπείρου
ΤΟΥ ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΡΙΒΑ*Μέσα στον κουρνιαχτό που έχουν δημιουργήσει το μεταναστευτικό ζήτημα και η τζιχαντιστική τρομοκρατία στην Ευρώπη, οι υπόλοιπες ειδήσεις δύσκολα βρίσκουν τον δρόμο τους προς τα ΜΜΕ. Αν περισσέψει χώρος για κάτι, αυτός κατά κανόνα αφιερώνεται στα διαρκή προβλήματα τής ελληνικής οικονομίας.
Πράγματι, εδώ και λίγο καιρό έχουμε μία δυναμική επανεμφάνιση τής παραδοσιακής χερσαίας ισχύος στην Ευρώπη, η οποία υποτίθεται ότι «είχε τελειώσει», όπως πρέσβευαν οι θεωρίες περί τού μέλλοντος τού πολέμου που ήταν στη μόδα μέχρι πρότινος. Σύμφωνα με τις θεωρίες αυτές, μόνον η αεροπορική ισχύς και οι εξειδικευμένες ικανότητες αντιανταρτικών επιχειρήσεων (COIN) είχαν νόημα. Όλα τα υπόλοιπα είχαν ξεπεραστεί. Ιδιαίτερα δε τα άρματα μάχης θεωρούνταν απολιθώματα τού παρελθόντος, τόσο ξεπερασμένα όσο οι πολεμικοί ελέφαντες και οι καταπέλτες.
Αν και χώρες όπως το Ισραήλ ή η Κίνα επέμεναν να διατηρούν ισχυρές αρματικές δυνάμεις, εντούτοις αυτές θεωρούνταν η εξαίρεση στον κανόνα και, εν πάση περιπτώσει, τα άρματα μάχης δεν είχαν κανέναν λόγο να υπάρχουν στην Ευρώπη τού 21ου αιώνα.
Το ρωσικό αντίπαλο δέος
Το πρώτο αποφασιστικό πλήγμα σε αυτή την αφελή αντίληψη ήρθε με την εμφάνιση τού νέου ρωσικού άρματος Τ-14 Armata, που πρωτοπαρουσιάστηκε επισήμως στην παρέλαση για την Ημέρα τής Νίκης στην Κόκκινη Πλατεία τής Μόσχας τον Μάιο τού 2015. Το πρωτοποριακό και πανίσχυρο αυτό άρμα, που πλαισιώνεται από μία ολόκληρη οικογένεια τεθωρακισμένων οχημάτων διαφόρων χρήσεων, τα οποία χρησιμοποιούν κοινό σκάφος έθεσε νέα δεδομένα στις ισορροπίες ισχύος στη Δυτική Ευρασία.
Μεταξύ των άλλων, το Armata διαθέτει τηλεχειριζόμενο πύργο, με όλο το πλήρωμα να βρίσκεται μέσα σε ένα πολύ υψηλής θωράκισης διαμέρισμα στο εσωτερικό τού σκάφους, το οποίο θεωρείται περίπου απρόσβλητο από τα πυρομαχικά των σημερινών δυτικών αρμάτων.
Έκτοτε οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Η Ρωσία, εκτός από το Τ-14 Armata, προχωρά και στον εκσυγχρονισμό εκατοντάδων παλαιότερων Τ-72 τής σοβιετικής εποχής στο επίπεδο Τ-72Β3Μ, καθιστώντας τα εφάμιλλα με τα πολύ νεώτερα Τ-90 με πολύ μικρό κόστος - σύμφωνα με τις επίσημες αναφορές, θα κυμανθεί κοντά στα 250.000 δολλάρια ανά άρμα. Επιπροσθέτως, αναμένεται να εκσυγρονιστούν και 400 Τ-90 τού Ρωσικού Στρατού, αποκτώντας ικανότητες που θα τα καθιστούν τουλάχιστον ισοδύναμα - αν όχι ανώτερα - των καλυτέρων δυτικών αρμάτων. Και εν συνεχεία μπορεί να ακολουθήσουν κι άλλα, μιας και η δεξαμενή παλαιών αρμάτων τού Ρωσικού Στρατού είναι πολύ μεγάλη.
Η εμφάνιση τού Armata προκαλεί σοκ
Από την πλευρά τους τα κράτη τής Δυτικής Ευρώπης φαίνεται πως έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για να δημιουργήσουν ξανά πραγματικούς στρατούς, ξεφεύγοντας από τη λογική των «βαριών αστυνομικών δυνάμεων» που είχαν καταντήσει να είναι οι ευρωπαϊκοί στρατοί μετά το τέλος τού Ψυχρού Πολέμου, όντας ικανοί μόνον για «ανθρωπιστικές» επιχειρήσεις σε χώρες όπως το Μάλι, στο πλαίσιο νεοϊμπεριαλιστικών ονειρώξεων.
Έτσι, όπως μάς ενημερώνει το τελευταίο τεύχος τού εξειδικευμένου αμυντικού περιοδικού Ελληνική Άμυνα και Τεχνολογία, η γερμανική εταιρεία Rheinmentall αναπτύσσει ένα νέο πυροβόλο διαμετρήματος 130 χιλιοστών για τα μελλοντικά ευρωπαϊκά άρματα. Το νέο πυροβόλο θα αντικαταστήσει τα υπάρχοντα των 120 χιλιοστών, σε σύγκριση με τα οποία θα προσφέρει βελτίωση των επιδόσεων διάτρησης και γενικότερης αποτελεσματικότητας κατά 50%, έτσι ώστε να μπορεί να κατανικηθεί το Armata. Η εμφάνιση τού νέου αυτού πυροβόλου θα ήταν αδιανόητη μέχρι πριν από μερικά χρόνια, όταν όχι μόνον τα άρματα θεωρούνταν ιστορικά απολιθώματα, αλλά ακόμη κι αν συνέχιζαν να υπάρχουν το πυροβόλο των 120 χιλιοστών κρινόταν υπερεπαρκές γι' αυτά. Η εμφάνιση τού Armata άλλαξε τα πάντα.
Επιπροσθέτως, εμφανίζονται ολοένα και περισσότερα προγράμματα εκσυγχρονισμού υπαρχόντων αρμάτων, με σημαντικότερο αυτό τής Πολωνίας, που προβλέπει τον εκσυγχρονισμό 128 αρμάτων Leopard 2A4, τα οποία είχαν αποκτηθεί μεταχειρισμένα από τη Γερμανία, στο επίπεδο Leopard 2PL. Το σχετικό συμβόλαιο, αξίας 220 εκατ. ευρώ, το έχει αναλάβει η γερμανική εταιρεία Rheinmetall σε συνεργασία με πολωνικές εταιρείες. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας τής Πολωνίας να δημιουργήσει πολύ ισχυρές, παραδοσιακού τύπου βαριές δυνάμεις, έτσι ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει τον Ρωσικό Στρατό.
Ακόμη και οι αποχαυνωμένοι Βρετανοί ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα επέκτασης χρόνου ζωής (LEP), το οποίο θα επιτρέψει στα εντελώς απαξιωμένα μέχρι χθες άρματα μάχης Challenger 2 να παραμείνουν επιχειρησιακά για τις επόμενες δεκαετίες.
Βέβαια, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι Ευρωπαίοι ξεκινούν σχεδόν από το μηδέν, έχοντας αποδομήσει όλα αυτά τα χρόνια τις πολεμικές τους ικανότητες. Για παράδειγμα, η Βρετανία διατηρεί σήμερα σε υπηρεσία μόλις 227 άρματα μάχης, ενώ είχε παραλάβει εν συνόλω 386 Challenger 2. Μετά δε το πρόγραμμα LEP αναμένεται να παραμείνουν σε υπηρεσία μόλις 150-160, όπως μάς πληροφορεί πάλι το Jane's Defence Weekly. Στη δε Γερμανία υπηρετούν σήμερα μόλις 225 άρματα, για τα οποία υπάρχει πρόβλεψη να ανέλθουν στα 320 το προσεχές χρονικό διάστημα, ενώ στον Γαλλικό Στρατό υπηρετούν περί τα 400 AMX-56 Leclerc.
Έτσι, η Δυτική Ευρώπη φαίνεται πως οδηγείται στην αναδημιουργία τής παραδοσιακής χερσαίας της ισχύος, αυτής που όχι μόνον οι θιασώτες τού «τέλους τής Ιστορίας», αλλά και οι ειδικοί τής στρατιωτικής ισχύος θεωρούσαν ότι είχε περάσει πια στην αρμοδιότητα των ιστορικών.
Κι όμως, αυτή η αναγέννηση τού ανταγωνισμού χερσαίας ισχύος στην Ευρώπη δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα φέρει στο προσκήνιο μία κατάσταση που θα είναι πανομοιότυπη με τον Ψυχρό Πόλεμο. Η σημερινή πραγματικότητα είναι εξαιρετικά πιο πολύπλοκη σε σύγκριση με αυτή που υπήρχε πριν από την κατάρρευση τής Σοβιετικής Ενώσεως. Αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα...
*Διδάσκει το μάθημα τής Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία τής Ασφαλείας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Συγχρόνων Ασιατικών Σπουδών τού Πανεπιστημίου Αθηνών.
---------------------------
Δόγμα Πούτιν
Τέλος με την λογική των «υπερδυνάμεων»!Πολυκεντρικός ο Κόσμος
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ μιλώντας σήμερα στο «Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας», για τη βελτίωση των ρωσο-αμερικανικών σχέσεων, ανακοίνωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος έδωσε εντολή στο Υπουργείο Εξωτερικών για να αναπτύξει μια νέα, έκδοση του επίσημου πλαισίου της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας.
Ο Λαβρόφ είπε ότι «ενώ συνεχίζεται η περίοδος της αβεβαιότητας στις παγκόσμιες υποθέσεις», το νέο δόγμα της εξωτερικής πολιτικής , «θα αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι ο κόσμος βρίσκεται σε μετάβαση προς μια νέα, πολυκεντρική αρχιτεκτονική στην παγκόσμια πολιτική σκηνή». Ο Λαβρόφ τόνισε μάλιστα ότι ο στόχος είναι να «επιλύονται» τα «ώριμα» ζητήματα, γιατί είναι αδύνατη η ταυτόχρονη λύση σε όλα τα εκκρεμή ζητήματα.
Πηγή: http://deltio11.blogspot.gr/2016/04/blog-post_90.html
