Εύκλεια

Προσωποποίηση του λαμπρού ονόματος, της καλής υπόληψης και της φήμης. Προσωνυμία και της Αρτέμιδος.

Η Εύκλεια αναφέρεται ως κόρη του Ηφαίστου και της Αγγαίας, μαζί με την Ευσθενία, την Ευφήμη και τη Φιλοφροσύνη. Η Άρτεμις Εύκλεια λατρευόταν ιδιαίτερα στη Βοιωτία και τη Λοκρίδα, κυρίως ως θεότητα της γέννησης και του γάμου.

Η ταύτιση της Ευκλείας με την Αρτέμιδα μαρτυρείται και στην τραγωδία του Σοφοκλέους Οιδίπους Τύραννος.

Στην Αρτέμιδα Εύκλεια ήταν αφιερωμένη και ιδιαίτερη γιορτή, τα Εύκλεια. Εύκλεια τελούσαν στους Δελφούς και στην Κόρινθο. Στην Κέρκυρα αναφέρεται εξάλλου μήνας με την επωνυμία «Εύκλειος». Αναθηματικές επιγραφές στην Αρτέμιδα Εύκλεια έχουν βρεθεί στις Θεσπιές και στην Πάρο.

Οι Αθηναίοι, από τα λάφυρα της μάχης του Μαραθώνα, ανήγειραν ναό της Ευκλείας, κατά τη μαρτυρία του Παυσανία «ἔτι δὲ ἀπωτέρω ναὸς Εὐκλείας, ἀνάθημα καὶ τοῦτο ἀπὸ Μήδων, οἳ τῆς χώρας Μαραθῶνι ἔσχον». Ο ναός αυτός πρέπει να βρισκόταν ανατολικότερα του Ελευσινίου, προς τις βόρειες κλιτύες της Ακροπόλεως. Στην Αθήνα απαντά κοινή λατρεία της Ευκλείας και της Ευνομίας («κλικ» εδώ), κυρίως στα Αυτοκρατορικά χρόνια. Αναφέρεται μάλιστα κοινό ιερό και κοινός ιερέας των δύο θεοτήτων. Πότε εισήχθη η λατρεία της Ευνομίας στο ιερό δεν έχει εξακριβωθεί. Ωστόσο, πριν από τη ρωμαϊκή Εποχή φαίνεται πως υπήρχε κοινή λατρεία των δύο θεοτήτων στην Αίγινα, όπου η Εύκλεια και η Ευνομία εμφανίζονται ως προστάτιδες της πόλεως.

Το όνομα της Ευκλείας ήλθε να προστεθεί στις θεότητες που λατρεύονταν στη Μακεδονία, μετά τις ανασκαφές του καθηγητού Μ. Ανδρονίκου, στη Βεργίνα, το 1982.

Παραστάσεις της Ευκλείας εμφανίζονται στην αττική αγγειογραφία στα τέλη του 5ου π.Χ. αιώνος. Η θεότητα εικονίζεται συνήθως ως ακόλουθος της Αφροδίτης και μέλος της συνοδείας της. Σε μια ερυθρόμορφη αττική λεκανίδα στο Μουσείο Νεαπόλεως Λακωνίας εικονίζεται μαζί με την Αφροδίτη, την Κλυμένη, την Αρμονία, την Ευνομία και την Παννυχίδα. Σε μια υδρία, άλλοτε στη συλλογή Hope, και σε ένα ερυθρόμορφο θραύσμα από τη Γέλα, η Εύκλεια εικονίζεται με την Πειθώ.